19

Tuesday, March

Prawo i Podatki

Pojęcie i definicja przestępczości zorganizowanej
 /  / Pojęcie i definicja przestępczości zorganizowanej
Pojęcie i definicja przestępczości zorganizowanej

Pojęcie i definicja przestępczości zorganizowanej

Pojęcie i definicja przestępczości zorganizowanej

Problem definicji przestępczości zorganizowanej jest bardzo kontrowersyjny i skomplikowany z uwagi na różnorodność form jej występowania i dużą zmienność.

Na forum międzynarodowym próby zdefiniowania przestępczości zorganizowanej zmierzają w dwóch kierunkach. Pierwszym z nich, popieranym przez przedstawicieli Interpolu, jest określanie przestępczości zorganizowanej poprzez wskazanie trzech elementów: struktury korporacyjnej, działalności w celu osiągnięcia zysków oraz działania o charakterze bezprawnym, opartym na zastraszaniu i korupcji. Drugi kierunek opiera się o analizę zagrożeń wynikających z takiej przestępczości, a więc z uwzględnieniem wagi problemu oraz ponadnarodowego charakteru przestępstw popełnianych w ramach przestępczości zorganizowanej a także poprzez wskazanie tych czynów przestępczych – terroryzm, handel narkotykami, handel bronią i ludźmi, przestępstwa przeciwko środowisku i własności kulturalnej, przestępstwa komputerowe, korupcja, legalizowanie dochodów pochodzących z przestępstw. Definicję o charakterze normatywnym znaleźć można w konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Wg niej: „zorganizowana grupa przestępcza oznacza posiadającą strukturę grupę składającą się z trzech lub więcej osób, istniejącą przez pewien okres czasu oraz działającą w porozumieniu w celu popełnienia jednego lub więcej poważnych przestępstw określonych na podstawie niniejszej konwencji, dla uzyskania, w sposób bezpośredni lub pośredni, korzyści finansowej lub innej korzyści materialnej”.

W USA najpowszechniej używa się definicji wypracowanej w 1966 roku przez Komisję Specjalną ds. Stosowania Prawa i Wymiaru Sprawiedliwości. Stwierdziła ona, iż „zorganizowane przestępstwo jest rodzajem sprzysiężenia o rozbudowanej, wieloczłonowej strukturze, opartego na wewnętrznej hierarchii, dyscyplinie i „żelaznych regułach postępowania”, które prowadzi planową działalność typu „biznesu” , zmierzającą do opanowania i monopolizacji określonych sfer ekonomii (zwłaszcza w dziedzinie handlu, usług, obrotu kapitałem). Podkreśla się, że działania obejmują zarówno czyny nielegalne, jak też stosowanie nielegalnych środków (szantaż, korupcja) do osiągania legalnych celów.”

Komisja Europejska jak również Grupa Ekspertów ds. Przestępczości Zorganizowanej Rady Europy zaliczają do podstawowych znamion tego rodzaju przestępczości: współpracę co najmniej trzech osób, trwającą przez dłuższy lub nieokreślony czas; sprawcy podejrzani lub skazani za popełnienie poważnych przestępstw kryminalnych; działanie w celu uzyskania korzyści lub władzy. Dodatkowo wymienia się: wykonywanie określonego zadania lub pełnienie określonej funkcji przez każdego z członków grupy, wykorzystanie różnych form wewnętrznej dyscypliny i kontroli, używanie przemocy lub innych środków, w celu zastraszenia, wywieranie wpływu na polityków, administrację wymiaru sprawiedliwości, ekonomię, media poprzez korupcję lub zastosowanie innych środków, wykorzystywanie struktur handlowych, pranie pieniędzy, prowadzenie działalności na międzynarodową skalę.

W Niemczech pod pojęciem przestępczości zorganizowanej (Organisierte Kriminalität) rozumie się „planowane, określone na osiągnięcie zysku lub władzy popełnianie przestępstw, które pojedynczo lub łącznie charakteryzują się znacznym ciężarem gatunkowym, którym – na zasadzie podziału zadań – przez dłuższy lub nieoznaczony czas z wykorzystaniem zawodowych lub zbliżonych do zawodowych struktur, z użyciem przemocy lub innych środków zastraszenia, wywierając wpływ na politykę, media, administrację publiczną, wymiar sprawiedliwości i gospodarkę, zajmują się wspólnie co najmniej dwie osoby.”

W Polsce i krajach bloku wschodniego do 1989 roku w naukach penalnych nie używano oficjalnie terminu „przestępczość zorganizowana”. W prawie karnym w Polsce termin przestępczość zorganizowana po raz pierwszy został użyty w art. 5 ustawy z dnia 12 października 1994 roku o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego.

Obecnie obowiązujący w Polsce Kodeks karny, tak jak ustawodawstwo karne wielu innych krajów, nie zawiera legalnej definicji przestępczości zorganizowanej. Zwrócić jednak należy uwagę, iż art. 258 k.k. dokonuje penalizacji samego udziału w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnianie przestępstw. Analogicznie problem traktują także ustawodawstwa wielu innych państw.

About the author:

Related posts